ENGELLİ HAKLARI

 

       Ülkemizde engelli hakları üzerine düzenlenmiş olan ilk mevzuat metni 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun’dur.  01.07.2005 tarihinde TBMM’de kabul edilerek 07.07.2005 tarihinde 25868 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kanun ile engellilerin hakları yasal güvenceye kavuşturulmuştur.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti Uluslararası düzeyde ise Engelli hakları anayasası diyebileceğimiz 30.03.2007 tarihli Birleşmiş Milletler Engelli Hakları sözleşmesini ilk imzalayan ülkeler arasındadır.

Türkiye anılan sözleşmeyi 30 Mart 2007 tarihinde Birleşmiş Milletlerin Newyork’ taki merkezinde 80 ülke ile birlikte imzalamıştır. Sözleşme imzalandıktan sonra ülkemizdeki sivil toplum kuruluşlarının ve engelli derneklerinin teşvikleriyle onaylanması yolunda da somut adımlar atılmıştır.

5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanunun engellilik durumunu düzenleyen 5. Maddesinin uygulama alanını düzenlemek için 20/02/2019 tarihinde 30692 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren  ‘ Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik’  ve  ‘Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik ’ ile birlikte Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu ( ÇÖZGER )  ile çocuklar için terör, kaza ve yaralanmaya bağlı durum bildirir Sağlık Kurulu Raporları ve erişkinler için engellilik değerlendirmesi ile erişkinler için terör, kaza ve yaralanmaya bağlı durum bildirir Sağlık Kurulu Raporları hakkında detaylı düzenlemeler yapılmıştır.

            20/02/2019 Tarihli Yönetmelikler ile birlikte, çocuk ve yetişkinler için sağlık raporu alınışı, geçerliliği, değerlendirilmesi, bu raporu verebilecek yetkili sağlık kurum ve kuruluşlarının tespiti ile ilgili usul ve esaslar ayrı ayrı düzenleme alanı bulmuştur. Bu yeni yönetmeliklerin yürürlüğe girmesi ile birlikte Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırılması ve Özürlülere verilecek Sağlık Kurulu Raporları hakkındaki yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

1-) ENGELLİ SAĞLIK KURULU RAPORU:

Engellilerin, engellerinin ispatı için gerekli olan ilk evrak yasalara uygun bir şekilde hazırlanmış olan ve 20/02/2019 tarihli yeni düzenleme ile tanımı değiştirilen ve geliştirilen çocuklar ve erişkinler bakımından ayrı ayrı düzenlenen rapordur.

Yeni yönetmelik ile birlikte erişkin bireylerin engellilik değerlendirmelerine yönelik düzenlenen rapor ‘Erişkinler için Sağlık Kurulu Raporu’ olmuştur. Çocukların özel gereksinimlerine yönelik düzenlenen rapor ise  ‘Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER)’ dur.  

Erişkinlerin ve çocukların engel durumlarına istinaden tanınmış olan hakları elde edebilmenin ilk koşulu bahsi geçen raporun düzenlenmiş olmasıdır.

Erişkinler İçin Engellilik Sağlık Kurulu Raporu

Erişkinler için engellilik sağlık kurulu raporu, Sağlık Bakanlığı’nın engelli raporu vermeye yetkili tam teşekküllü saydığı kamu hastanelerinden alınır. Bireyin kendisi veya vasisinin bu raporu çıkarmaya yetkili ve görevli olan hastaneye başvurması ile süreç başlar.

Engele ilişkin tüm bulgular ve bireyin engel durumu yüzde olarak hastane tarafından düzenlenecek olan raporda açıkça yazılır. Engellinin çalıştırılamayacağı işler mutlaka raporda belirtilir. Yeni düzenleme ile birlikte de rapor başvuru tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde tamamlanmalıdır.

 

Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu

Çocuklar için özel gereksinin raporu Sağlık Bakanlığı’nın engelli raporu vermeye yetkili tam teşekküllü saydığı kamu hastanelerinden alınır. Çocuğa bakım veren kişi olan velisi, vasisi ya da bakmakla yetkilendirilmiş kişilerin ÇÖZGER (Çocuk İçin Özel Gereksinim Raporu) vermeye yetkili sağlık kurumuna başvurması ile süreç başlar.

ÇÖZGER Hekiminin gerekli tetkikleri yaparak çocuğun özel gereksinimlerini değerlendirmesi ile birlikte çocukların özel gereksinim alanlarını gösterir rapor düzenlenir. Çocuğun özel gereksinimi gereği çalıştırılamayacağı işlerin niteliği mutlaka raporda belirtilir.

Yeni düzenleme ile birlikte de rapor başvuru tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde tamamlanmalıdır. 15 yaşını doldurmuş çocuklar için raporda çocuğun fotoğrafı da bulunması zorunludur.

Kamu kurum ve kuruluşları da gerekli gördükleri durumda sevk yolu ile talep edebilir. Sevk yolu ile başvurma ile bizzat başvurma arasında bir fark yoktur.

 

Raporun Geçerlilik Süresi

Engelli sağlık kurulu raporları, engel durumlarına göre sürekli veya süreli şekilde düzenlenir. Süreli raporlarda raporun bitmesine 6 aydan kısa bir süre kalması durumunda, engelli bireye veya çocuğa bakım veren kişinin talebi üzerine tekrar rapor verilir.

Çocukların özel gereksinimlerine ilişkin düzenlenen rapor, çocuktaki özel gereksinim gerektiren durum eğer terör, kaza, yaralanmaya bağlı bir sebep ile oluşmamışsa, çocuğun 18 yaşını doldurması ile rapor geçersiz hale gelir. Bu halde çocuğun 18 yaşını doldurmasına 3 aydan kısa bir süre kaldığında, ilgili kurum ve kuruluşlardan erişkinler için engelli sağlık raporu talep edilmelidir.

Söz konusu raporlara raporun ilgilisine tesliminden itibaren 30 gün içerisinde raporu veren kuruma yönelik itiraz etme hakkı da bulunmaktadır. İtiraz üzerine raporda bir değişiklik olamazsa rapor kesinleşir, rapor sonuçlarının farklı olması ve itirazın devem etmesi halinde hakem hastaneye gönderilir ve hakem hastane tarafından verilen kararlar kesindir.

 

Engelli Sağlık Kurulu Raporu Başvurusu İçin Gerekli Evraklar

• Dilekçe (Hastane size doldurmanız için verecektir)
• Nüfus Cüzdanı ve Fotokopisi
• 5 Adet Fotoğraf (Hastaneden hastaneye değişmektedir en fazla 5 fotoğraf bulundurmanız iyi olacaktır)

 

Kocaeli İçin Başvuru Noktaları

• Kocaeli Devlet Hastanesi
• Kocaeli  Karamürsel Devlet Hastanesi
• Kocaeli  Kandıra Kazım Dinç Devlet Hastanesi
• Gebze Fatih Devlet Hastanesi
• Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi
• Kocaeli Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi
• Kocaeli İzmit Seka Devlet Hastanesi
• Kocaeli Darıca Farabi Devlet Hastanesi
• Kocaeli Gölcük Necati Çelik Devlet Hastanesi

 

 

2-) ENGELLİLERE VASİ TAYİNİ

Türk Medeni Kanunu 419/3 maddesi “Kısıtlanan ergin çocuklar kural olarak vesayet altına alınmayıp velâyet altında bırakılır” hükmü ile aynı kanunun md. 335/2 “Hâkim vasi atanmasına gerek görmedikçe, kısıtlanan ergin çocuklar da ana ve babanın velâyeti altında kalırlar” hükümleri gereği ana babası hayatta olan ergin engelli bireylere mahkeme tarafından gerekli görülmedikçe vasi atanmaz, velayet altında bırakılmalarına karar verilir.

18 yaşına gelen engelli bireyin iş ve işlemlerini sürdürebilmek için ana ya da babası tarafından yapılması gereken, kısıtlanması istenen engellinin yerleşim yerinde bulunan Sulh Hukuk Mahkemesinden “engellinin kısıtlanarak velayet altında bırakılmasını” talep etmektir.

Ana babasının velayeti altında kalamayacak engelli birey ise velayet değil vesayet hükümlerinden yararlanır ve yine kısıtlanması istenen engellinin yerleşim yerinde bulunan Sulh Hukuk Mahkemesinden kendisine vasi atanması talep edilir.

Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından yapılacak iş engelli bireyin engeline ilişkin rapor aldırmak, ardından velayetin devamını isteyen ana baba ya da vasi atanmasını isteyen kişinin sosyal durumunu araştırarak engelli bireyin iş ve işlemlerini yürütüp yürütemeyeceğini değerlendirmektir.

Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından tüm araştırmalar yapıldıktan sonra;

 

• Velayetin Devamını İsteyen Ana Baba Bakımından

Engelli birey kısıtlanarak velayet altında bırakılır ve velayet hükümleri gereğince çocuğu borç altına sokan işlemler hariç diğer tüm işlemlerin çocuk adına velisi tarafından yapılmasında vesayet makamının izin ve yetkisi gerekmediğine karar verilir.

Kısıtlanan engelli bireyin malvarlığı ile ilgili uyuşmazlıklarda velayet hükümleri gereği görevli mahkeme ise Aile Mahkemesidir.

Ana ve babanın deneyimsizliği, hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerden biriyle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi, ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması hallerinde velayet kaldırılır. Velâyet ana ve babanın her ikisinden kaldırılırsa çocuğa bir vasi atanır.

 

• Engelli Bireye Vasi Atanması Talebi Bakımından

Engelli birey kısıtlanarak vesayet altına alınır ve mahkemece vasi atanan kişi engelli birey adına yapacağı tüm iş ve işlemler bakımından mahkemeden izin ve yetki almak zorundadır. Vesayet kararının 2 yılda bir mahkeme tarafından yenilenmesi gerekmektedir. Vasi engellinin malvarlığındaki tüm işlemleri kayıt altına almak, bu işlemler hakkında mahkemeye bilgi vermek ve tuttuğu kayıtları mahkemenin denetimine sunmak zorundadır.

Vasilik görevi, vasinin fiil ehliyetini yitirmesi veya ölümüyle ya da vasilik görevi uzatılmadığı takdirde sürenin dolması ile ya da kanunda belirtilen hallerde vasinin kaçınma hakkını kullanması ile sona erer.

 

 

3-) EVDE BAKIM MAAŞI:

Engelli bireyin, günlük hayatını sürdürebilmeleri için gerekli hizmetlerin sağlanabilmesi ve bakım hizmetini sağlayanlara maddi destek olmak amacıyla,  engelli bireye  bakan kişilere bağlanan maaştır. 

 

• YARARLANMA ŞARTLARI

 

a- Ağır Engelli Olduğunu Belirten Sağlık Kurulu Raporu:

            Tam teşekküllü bir hastanenin sağlık kurulu tarafından düzenlenmiş engel oranı en az %50 olan ve “ağır engelli” bölümünde “ağır engelli ” ibaresi yazan rapor gerekmektedir.

 

            b- Bakıma Muhtaçlık Kriterine Uygunluk:

            Yeme-içme, tuvalet, banyo gibi her türlü ihtiyaçlarını tek başına yerine getirmekte zorlanmak ya da hiç yerine getirememek ve hayatını devam ettirmek için sürekli başkasının yardımına ve bakımına ihtiyaç duyuyor olmak şeklinde açıklanan kriterdir.

 

            c- Gelir Kriterine Uygunluk:

            Engellinin bulunduğu hanede yaşayan tüm vatandaşların kişi başı geliri asgari ücretin 2/3 ünü geçmemesi gerekmektedir. 2019 yılı için bu rakam 1.219,00 TL’ dir .

            Kişi başı gelir, bakmakla yükümlü engelli olduğu hanede sürekli ikamet eden kişilerin her ne ad altında olursa olsun gelirleri toplanır ve hanede yaşayan kişi sayısına bölünerek tespit edilir. İlgililerin evde bakım maaşlarına ilişkin ödemelerine ilişkin dökümlere e- devlet üzerinde ulaşmaları da mümkündür.

 

• BAŞVURU İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR

• Engelli sağlık kurulu raporu
• 1 adet fotoğraf
• Nüfus müdürlüğünden engelli ve bakıcı adına adrese dayalı vukuatlı nüfus örneği ve yerleşim yeri belgesi
• Engelli ve bakıcının kimlik fotokopisi
• Hane halkı kimlik bildirim formu
• Gelir durumuna ilişkin beyan belgesi, herkesin maaş bordrosu
• Engelli ile aynı evde yaşayan işyeri sahibi var ise bu kişiye ait geçici vergi beyannamesi
• Engelli kişiye ait kiralık mülk var ise kira kontratları, mülkler boş ise muhtardan mülklerin boş olduğuna dair yazı
• Engelliye ait tarım arazisi, ekili ürün, tarla var ise arazilerin bulunduğu il ya da ilçe tarım müdürlüklerinden gelir belgesi
• Boşanma halinde boşanma kararı

Engellinin vefat etmesi durumunda da en geç 15 gün içerisinde durumun ilgili kuruma bildirilme zorunluluğu bulunmaktadır.

 

 

• BAŞVURU NOKTASI:

 

Kocaeli Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlüğü

Adres: Yenişehir Mahallesi Adnan Menderes Bulvarı No:20 İzmit/KOCAELİ
Telefon : (262) 322 17 91- 97- 99 

 

 

4-) 2022 MAAŞI:

            2022 Sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun’dan adını alan 2022 maaşı, 65 yaşın üzerindeki muhtaç durumda olan yaşlılara ve %40 ve üzeri engeli olduğu sağlık kurulu raporu ile tespit edilen engelli bireylere 3 ayda bir verilen sosyal maddi bir haktır.

2022 sayılı kanun kapsamında düzenlenen aylıklar şu şekildedir:

 

1- ) 65 yaşını doldurmuş muhtaç kimselere ödenen yaşlılık aylığı

2 -) 18 yaşından büyük olan ve engellilik oranı yüzde 70 ve üzerinde olanlara bağlanan engelli aylığı,

3-) 18 yaşından büyük ve engellilik oranı yüzde 40 ila yüzde 69 arasında olanlara bağlanan engelli aylığı  

4-) 18 yaş altı engelli yakını olan kişilere  bağlanan evde bakım maaşı   

5-)   Silikozis hastalarına bağlanan aylık

• YARARLANMA ŞARTLARI:

 

• %40 ve üzeri engeli bulunmak,
• Kanunla kurulmuş sosyal güvenlik kurumlarından ( SSK, Bağ-kur, Emekli Sandığı) hiçbirine tabi olmamak,
• Muhtaçlığı ilgili sosyal yardımlaşma dayanışma vakfı tarafından belgelenmesi,

Muhtaçlık sınırı ilgili kanunun 1. maddesinin 2. fıkrasında belirtilmiştir. Kanuna göre, asgari ücretin aylık net tutarının 1/3 ünden az olanlar muhtaç kabul edilmektedir. 2019 yılında muhtaçlık sınırı 609,60 TL’ ye yükselmiştir.

Ayrıca kanuna getirilen yeni düzenlemeyle birlikte gelirin tespitinde hane halkındaki tüm bireylerin geliri değil, sadece engelli bireyin kendisi ve eşine ait her türlü gelir dikkate alınacaktır.

2022 Maaşı, Sosyal Güvenlik Kuruluşlarının herhangi birisinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlananlar, uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışanlar, nafaka bağlanmış veya nafaka bağlanması mümkün olanlar hariç tutularak Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından muhtaç olduğu karar verilen vatandaşlara muhtaçlık halleri devam ettiği müddetçe ödenir.

 

• BAŞVURU İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR:

• Aylık başvuru formu (Başvuru sisteme girildiğinde alınan form imzalattırılır. Bu form Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’nda matbu hazır şekilde verilir.)
• Aylık başvurusunun, kanunî temsilciler(veli,vasi) tarafından yapılması hâlinde mahkemeden alınmış karar örneği , vekil tarafından yapılması hâlinde vekâletname örneği
• Engelli Sağlık Kurulu Raporu 
• Mal bildirimi
• Maaş alınmadığını gösterir resmi evrak
• 2 adet vesikalık fotoğraf

 

• BAŞVURU NOKTASI:

Kocaeli  Sosyal  Yardımlaşma ve  Dayanışma  Vakfı 

Adres: Valilik Binası K:3  İzmit/KOCAELİ   Tel:0262 322 69 08

 

5-) MUHTAÇ AYLIĞI:

Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından ödenen aylıktır.

‘Vakıflar Yönetmeliğinin’ hükümlerine göre, 18 yaşından büyük engelli bireylere ve 18 yaşından küçük engelli çocuğu bulunan ana babalara ve ayrıca, annesi veya babası olmayan 18 yaşından gün almamış yetim çocuklara bu aylık bağlanmaktadır.

 

• YARARLANMA KOŞULLARI:

•  Annesi ya da babası olmayan muhtaç çocuklar ile % 40 ve üzeri engelli olan ihtiyaç sahibi olmak,
• Sosyal güvencesi olmamak,
• Herhangi bir gelir veya aylığı bulunmamak,
• Mahkeme kararı veya kanunla bakım altına alınmamış olmak,
• Gelir getirici taşınır ve taşınmaz malı mevcut olmaması veya olup da bunlardan elde edeceği aylık ortalama gelirinin bu yönetmelikle belirlenen muhtaç aylığı miktarını geçmemesi

 

• BAŞVURU İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR:

• Muhtaç aylığı başvuru formu,
• Engelliler için engelini belirten sağlık kurulu raporu

 

• AYLIKLARIN KESİLMESİ:

Aylık alanların;

• Ölümü,
• Muhtaçlığının kalkması veya bakım altına alınması,
• Yetim erkek çocuğun 18, yükseköğrenimde ise 25 yaşını tamamlaması,
• Aylıkların aralıksız üç ay alınmaması halinin tespitini takip eden ay başından itibaren aylıkları kesilir.

 

• BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ:

• Muhtaç durumdaki bireyler, aylıklarının kesilmesini gerektiren halleri bölge müdürlüklerine en geç bir ay içinde yazılı olarak bildirmek zorundadırlar.
• Aylık bağlanmasını gerektiren şartların ortadan kalktığı tarihten itibaren yapılan fazla ödemeler ilgililerden tahsil edilecektir.

 

• BAŞVURU NOKTASI:

 

İkamet Edilen Bölge Vakıflar Genel Müdürlüğü

Kocaeli Vakıflar Genel Müdürlüğü, İstanbul 2.Bölge (Anadolu )’ sine bağlıdır.

 

Adres: Selami Ali Mah . Cumhuriyet Cad . No: Üsküdar / İSTANBUL

Tel: 0216 695 21 00 – 0216 695 21 30

 

 

6-) DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI  ENGELLİ MEMUR ALIMI:

 

• YARARLANMA ŞARTLARI

Her kamu kurumu, toplam kadro sayısının % 3 oranında engelli memur almak zorundadır. Ancak engelli bireylerin kadrolu olarak kamu kurumuna atanabilmesi için bazı şartların mevcut olması gerekmektedir. Bu şartlar:

 

1. Engellilerin devlet memurluğuna alınması hakkındaki yönetmeliğin 4 . maddesi gereği en az % 40 veya üzerinde ve çalışabilir durumda olduğunu gösteren engelli sağlık kurulu raporunun alınmış olması
2. Engelli Kamu Personel Seçme Sınavından (EKPSS) yeter puan almak ve kura sistemi ile atanmaya – yerleştirilmeye hak kazanmış olmak
3. Kurumlarca belirtilen özel şartları taşımak

 

EKPSS:

• Orta öğretim, ön lisans veya lisans düzeyinde eğitim veren kurumlardan mezun veya sınavın geçerlik süresi içerisinde mezun olabilecek durumda olan engelli adaylarının başvurdukları sınavdır.

Adaylar ilan edilen kadrolara EKPSS puanı ile atanırlar. Bu sınavın sonucuna hak kazanan eğitim durumları ve engel gruplarının yarattığı dezavantajlar göz önünde bulundurularak Başkanlık tarafından yapılır. Adayların atanabilmesi için yerleştirme tercih işlemlerine son başvuru tarihi itibari ile mezun olması gerekir.

• EKPSS sonuçlarının geçerlilik süresi 4 yıl olup iki yılda bir yapılmaktadır.
• KPSS sonuçları, kamu kurum ve kuruluşları tarafından Türkiye İş Kurumu aracılığıyla yapılan engelli işçi alımlarında da kullanılır.

 

KURA:

• İlkokul, ortaokul, ilköğretim ve özel eğitim iş uygulama merkezi veya okulu mezunu veya bu okullardan yerleştirme işlemlerine son başvuru tarihi itibari ile mezun olabilecek durumda olan engelli adaylar başvurabileceklerdir. Kamu kurum ve kuruluşlarına tercihlerine göre yerleştirilmeleri amacıyla noter huzurunda yapılır. Adaylar, tercih kılavuzunda kura ile yerleştirme talep eden kamu kurum ve kuruluşlarını tercih edebilirler.
• Kura yöntemiyle yerleşmek isteyen adayların kayıtları her bir dönem için sadece bir kez alınır. Dönem içerisinde gerçekleştirilecek yerleştirme işlemlerine ancak başvuruları kayıt altın alınan adaylar başvurabilir.
• Kura kayıt başvuruları iki yılda bir yapılmaktadır.

 

BAŞVURU İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR:

• Aile ve Sosyal Politikalar İl ve İlçe Müdürlüğünden alınmış engel  grubunu gösteren onaylı ön kabul ve taahhüt beyanı belgesi almak

• ÖSYM Başvuru Merkezine, alınan belge ile başvuruda bulunmak

 

BAŞVURU MERKEZİ

• Kocaeli Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlüğü

      Kozluk Mh.Saadettin Yalım Cd.Şehit Soner Sk. No:1 İzmit/KOCAELİ

      Tel  : 0262 322 17 91/ 17 97 / 17 99

• ÖSYM Başvuru Merkezi

            Kocaeli Üniversitesi ,Anıtpark Yerleşkesi , Anıtpark Yanı İzmit / KOCAELİ

            Tel : 0262 303 43 46

 

 

7-) ÖZEL SEKTÖR ENGELLİ PERSONEL ALIMI :

 

YARARLANMA ŞARTLARI :

• 4857 Sayılı İş Kanunun 30. maddesi hükmü gereğince, işverenler 50 ve üzeri işçi çalıştırdıkları özel sektör şirketlerinde en az % 3 engelli personel çalıştırılmakla yükümlüdürler.
• Aynı işverenin aynı il sınırlarındaki farklı işyerlerinde çalışan işçilerin toplam rakamı üzerinden hesaplama yapılarak, çalıştırılması zorunlu engelli sayısına ulaşılır.
• Özel sektör işverenleri, işe alacakları engelli personelleri, meslek beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.
• İşverenler, Türkiye İş Kurumu aracılığı ile engelli bireyleri ve işverenleri birleştiren toplantılara katılarak, Kurumdan engelli personelin özgeçmişini temin ederek engelli personele ulaşabilirler.
• Engelli personel çalıştırma yükümlülüğü yerine getirmeyen özel sektör işyerlerine ve kamu işyerlerine, çalıştırılmayan her işçi ve her ay için idari para cezası uygulanmaktadır.
• Engelli bireylerin çalışabilecekleri işin niteliği, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikte düzenlenir. Engelli personeller engelli açısından sıkıntı oluşturacak, ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamazlar.

 

BAŞVURU MERKEZİ:

• İşkur Kocaeli İl Müdürlüğü

İstiklal Cad. Kaptanlar İşhanı No: 15 İzmit/KOCAELİ

 

 

 

8-) ENGELLİ ÇALIŞANLAR VE ENGELLİ YAKINI OLAN ÇALIŞANLARIN EMEKLİLİK HAKLARI

 

Emekli olmak için normalde 3 şart vardır. Bunlar, prim ödeme süresi, sigortalılık süresi ve yaştır. Ancak, kişi engelli ise emekli olmak için aranan üç şarttan yaş şartı aranmadığı gibi prim ödeme gün sayısı ile sigortalılık süreleri de daha da basitleştirilmiştir.

Öte yandan 2008 yılına kadar engelli sıfatıyla emeklilik hakkı olmayan Bağ-Kur’lular da artık engelli emeklilik haklarından yararlanabilirler.

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun ana hükümleri 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe girmiştir. Bu Kanun ve bu kanunun ortadan kaldırdığı 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince engelliler gerek çalışarak ve gerekse isteğe bağlı prim ödeyerek emekli olabilirler.

 

A-Yeni Kanunla Gelen Engelli Emekliliği

 

5510 sayılı Kanun’un getirdiği engelli emekliliği hükümleri, 01.10.2008 gününden sonra ilk defa işe girecek olanlar için geçerlidir. Ancak Kanunda yer alan rakamlar 01.01.2015 tarihinden sonra işe başlayanlar için belirtilmiş olup 01.10.2008 ve 01.01.2015 tarihleri arasında sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar için kademeli bir geçiş vardır.

 

Yeni düzenlemeye göre;

1. 1. 1. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce yüzde 60 ve daha fazla oranda hastalık veya engeli bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayanlara, en az on beş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.
      2. Yetkili sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
2. % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
3. % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,

prim bildirilmiş olanlar herhangi bir yaşa bağlı olmadan engelli sıfatıyla erken emekli olabilecektir yukarıda sayılan şartlar 01.01.2015 gününden sonra işe girenler için geçerli olup, Kanun’un ek ve geçici maddeleriyle emeklilik sürelerine kademe getirilmiştir. Getirilen kademeye göre düzenlenmiş tablo aşağıdaki gibidir:

 

 

 

 

B- 01.10.2008 Gününden Önce İşe Girmiş Eski SSK’lılarda Geçiş Süreci

 

Kanun’un geçici 10 uncu maddesine göre;

1. 01.10.2008 gününden önce ilk defa sigortalı olanlardan, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun mülga 53 üncü maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede (2/3 oranında) hastalık veya engeli bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.

 

1. 01.10.2008 gününden önce sigortalı olup sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılar hakkında, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre sigorta başlangıç tarihlerine ve sakatlık oranlarına göre aşağıdaki tablodaki şartlarla emekli edilirler. Bunlardan 18 yaşından önce işe girmiş olanlar varsa işe giriş tarihleri değil, 18 yaşını ikmal ettikleri tarihler dikkate alınmalıdır.

 

C- 01.10.2008 Gününden Önce İşe Başlamış Eski Memurlarda Geçiş Süreci

Kanunun geçici 4 üncü maddesi ile;

 

1. 5434 Sayılı Kanun gereğince kanuni tabiriyle sakat kadrosu ile başlayan memurlar ile sakat kadrosunda olmamasına rağmen memur olmadan önce yüzde 40 ve daha fazla oranlı raporu olanlar 15 yıllık yani 5400 günlük süreyle emekli olmaktadırlar ve olmaya da devam edeceklerdir.

 

1. Doğuştan engelli olup da ellerinde rapor olmayanlar

5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten (01.10.2008 gününden) önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az yüzde 40 oranında engelli olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile en az yüzde 40 oranında doğuştan engelli olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde memur (kamu görevlisi) olanlar; en az 5400 gün (15 tam yıl) uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde emekli olabileceklerdir.

 

1. Sonradan engelli olanlar

Çalışmaya başladıktan sonra, Kurumca yetkilendirilen sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

1. % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,
2. % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla istekleri halinde emekli olacaklardır.

 

D-Bağ-Kur’lu Engelliler

Bağ-Kur (4/B) sigortalılarından engelli-engelli olduğu için SSK’lılar gibi erken emekli olamayanlara da artık 5510 sayılı Kanun ile ilk defa erken emeklilik hakkı getirilmiştir. Uygulamaya göre, ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce malûl (yüzde 60 ve fazlası) olduğu için malullük aylığı bağlanmayanlar, çalışma gücü kaybı yüzde 40 ila yüzde 59 arasında olanlar 1 Ekim 2008 tarihinden sonra tahsis talebinde bulunmaları durumunda aşağıdaki şartlarda 4/b sigortalılığı kapsamına konulan engelli emekliliğinden aşağıdaki tablodaki şartlarla yararlanabilecekler.

 

E-Engelli Çocuğu Olan Çalışan Annelere Erken Emeklilik Hakkı

‘Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan annelerin’ yararlandığı bu haktan BAĞ-KUR, SSK, Emekli Sandığı, Tarım İşçileri ve İsteğe Bağlı Sigortalı olan anneler yararlanır.

1 Ekim 2008 sonrası çalışılan sürenin dörtte biri oranındaki süre çalışılan süreye ilave edilir ve bu süre emekliliğe kalan süreden düşürülür.(5510 Sayılı Kanunu Madde 28. )

Engelli çocuğun bakıma muhtaç yani raporunda “ağır engelli” ibaresinin olması gerekmektedir. Çocuğun bakıma muhtaçlığı devam ettiği sürece bu haktan yararlanılır. Birden fazla bakıma muhtaç çocuğu olanlar için SGK; her çocuk için inceleme yapar. Ancak sadece biri üzerinden erken emeklilik hakkından yararlanılır.

Evlatlık alınan engelli çocuklar için de çocuğun evlatlık alındığı tarihten itibaren erken emeklilikten yararlanılır.

 

 

8-)ÖZEL EĞİTİM HAKKI :

 

YARARLANMA ŞARTLARI :

• Özel Eğitim alması gereken bir engelli birey için, genellikle otizm tanısı konulan engellilerin eğitiminin planlanmasında ilk yapılacak olan şey her il ve ilçelerde kurulmuş olan Rehberlik Araştırma Merkezine başvurmaktır.

• RAM’ larda oluşturulan Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu tarafından çeşitli testler yapılarak ve bireyin özelliklerine uygun ölçme araçlarıyla tanılama ve gerekli eğitim yöntemi belirlenir. Tanılamada çocuğun Tıbbi Değerlendirme Raporu, zihinsel fiziksel ve ruhsal gelişim öyküsü, eğitim performansı ve bireysel gelişim raporu dikkate alınır.
• Özel eğitim Kurumu, Ram’ da kayda başvuran engelli bireyle alakalı 60 gün içinde eğitim planı hazırlamakla yükümlüdür. Kurumca eğitsel değerlendirme ve tanılama yapıldıktan sonra, öğrenci ikametgâhına en yakın yerdeki eğitim kurumuna yönlendirilir. Öğrencilerin durumuna göre kaynaşmalı eğitime, Özel Eğitim Sınıfına, Otistik Çocuklar Eğitimi Merkezine veya Otistik Çocuklar İş Eğitim Merkezine yönlendirilirler.  

 

Eğitim Giderlerinin Karşılanması

• Resmi eğitim kurumlarında verilen özel eğitim hizmetleri ücretsizdir. Ancak özel özel eğitim kurumlarında verilen özel eğitim hizmetleri ücrete tabidir. Bu ücretin ise belli bir kısmı devlet tarafından karşılanır. Özel eğitim kursundan destek eğitim alabilmesi için RAM’ ların Özel Eğitim Değerlendirme Kuruluna başvuruda bulunulması gerekir. Kuruldan destek eğitim kararı çıkması halinde, 2019 yılı için bireysel eğitim alan öğrencilere 632,00 TL, grup eğitimi alan öğrenciler için 177,00 TL aylık devlet desteği sağlanmaktadır.
• Özel eğitim okul ve kurumları ile özel eğitim sınıflarındaki gündüzlü öğrencilerin okula ulaşımları Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ücretsiz sağlanır.
• Kocaeli’nde bulunan engelli bireyler için özel eğitim veren okullar valilik, kaymakamlık ve belediyelerden de öğrenilebilir ve konu hakkında bilgi sahibi olunabilir.

 

 

9-)MEB VE ÖSYM SINAVLARINDA ENGELLİLER İÇİN SAĞLANAN KOLAYLIKLAR:

• Engelli öğrenciler için uygun ortam oluşturularak, engel türlerine göre soru kitapçıkları oluşturulmaktadır.
• Yükseköğretime geçiş sınavlarında, engelli öğrencilere ek puan verilmektedir.
• Az derecede ya da tamamen görme engeli olan engelli bireylere ek süre verilmektedir.
• Ortopedik engeli olan öğrenciler için, uygun ortam tahsis edilmektedir.
• Üniversitede okuyan engelli öğrenciler için, sınav sorularını okuyacak ve söylenecek yanıtları yazacak düzgün diksiyonlu refakatçi eşliğinde sınava girme kolaylığı sağlanır.

 

 

10-) ENGELLER İÇİN VERGİ İNDİRİM ve MUHAFİYETLERİ:

 

• GELİR VERGİSİNDE  İNDİRİM

• YARARLANMA ŞARTLARI :

• Engelli hizmet erbabı, bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan hizmet erbabı, serbest meslek erbabı olarak çalışan engelliler, ailesinde engelli bulunan serbest meslek erbabı, basit usulde vergilendirilen engelliler, engelli indiriminden yararlanabilmektedirler.

 

Engel derecelerine göre indirim tutarları ( 2019 yılı için )

• Asgari % 80 ve üzeri çalışma gücünü kaybetmiş hizmet erbabı 1. derece engelliler

için 1.200,00 TL

• Asgari % 60 ila % 79 arası çalışma gücünü kaybetmiş hizmet erbabı 2. derece engelliler için 650,00 TL
• Asgari % 40 ila % 59 arası çalışma gücünü kaybetmiş hizmet erbabı 3. derece engelliler

 için 290,00 TL

 

• Bu tutarlar, ücretli çalışan engelli bireylerde ve bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan hizmet erbabının aylık matrahından,
• Serbest meslek faaliyetinde bulunan engelliler ile bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan serbest meslek erbabının ve Basit usulde vergilendirilen kişilerin yıllık beyan edilecek olan gelirlerinden indirilir. İndirildikten sonra kalan miktar üzerinden vergilendirme işlemi yapılır.

 

 

 

• BAŞVURU YERLERİ:

 

• Engelli devlet memurları ve bakmakla yükümlü olduğu engelli yakını olan devlet memurlarının; çalıştıkları kurumun ilgili birimine başvurmaları gerekmektedir.
• Diğer çalışan engelli bireyler ve bakmakla yükümlü olduğu engelli yakını bulunan çalışanlar ise çalıştıkları işyerinden alacakları durumlarını gösterir belge ile illerde Defterdarlık Gelir Müdürlüğü’ne, bağımsız vergi dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne, diğer ilçelerde Mal Müdürlüğü’ne başvurmaları gerekmektedir.

 

• GEREKLİ BELGELER:

• Engelli hizmet erbabı olanlar için,

Başvuru dilekçesi, çalıştığı iş yerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge, nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf

• Engellisi olan hizmet erbabı için,

Başvuru dilekçesi,  çalıştığı iş yerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge, kendisinin ve engelli kişinin nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf, engelli kişiye bakmakla yükümlü olduğunu gösteren belge,

• Engelli serbest meslek erbabı için,

Başvuru dilekçesi,  vergi kimlik numarasını veya TC kimlik numarasını gösteren belge, nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf,

• Engellisi bulunan serbest meslek erbabı için,

Başvuru dilekçesi, serbest meslek erbabının vergi kimlik numarasını veya TC kimlik numarasını gösteren belge, engelli kişiye ait nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf, engelli kişiye bakmakla yükümlü olduğunu gösteren belge 

 

• Engellilik indirimden yararlanma hakkına sahip basit usulde vergilendirilen engelliler için,

Başvuru dilekçesi, vergi kimlik numarasını veya TC kimlik numarasını gösteren belge, nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf.

 

• ARAÇ ALIMINDA ÖTV MUAFİYETİ

 

• YARARLANMA ŞARTLARI

1-) Engel oranı % 90 ‘ nın altında olan engelli bireyler  için ,

• Engel derecesi önemli olmaksızın hastaneden , ‘ H sınıfı ehliyet alır, özel donanımlı araç kullanır ‘ veya ‘ sol bacaktan engelli olanlar için ‘H sınıfı ehliyet alır , otomatik vitesli araç kullanır ‘ ibareli doktor raporu almak ,( 1 Ocak 2016 sonrası engelli sağlık raporu için başvuran sürücü adaylarının belgelerinde, eskiden olduğu gibi H Sınıfı Ehliyet yerine, rapor durumuna göre A ya da B Sınıfı Ehliyet ibaresi yer alacak. Ellerinde H Sınıfı ehliyet olanların bu ehliyetleri artık geçerli kabul edilmeyecek)
• Özel donanımlı araç kullanılması durumunda, engelli bireyin dışında başka bir kişinin aracı kullanması halinde cezai müeyyide bulunmaktadır.

 

2-) Engel oranı %90 ‘ nın üzerinde olan engelli bireyler için ,

• Eğer aracı kendileri kullanacaklarsa, raporlarında ENGEL DURUMLARINA UYGUN SINIFTA EHLİYET BELGESİ ALABİLİR, kişinin engeline bağlı olarak özel donanımlı veya otomatik vites kullanır ibareli olması ‘ yeterlidir.
• Eğer aracı kendileri kullanmayacaksa , tek başına rapordaki oranın %90 ve üzeri olması yeterlidir .

 

3-) Engelli bireyler tarafından 5 yılda bir defaya mahsus olmak üzere satın alınan araçlarda ÖTV tahsil edilmeyecektir .(Yukarıda cins ve özellikleri belirtilen taşıtların malûl ve engelliler tarafından ilk iktisabından sonra deprem, heyelan, sel, yangın veya kaza sonucu kullanılamaz hale gelmesi halinde yeni bir aracın alınmasında 5 yıl şartı aranmamaktadır.)

 

4-)Vergi ödemeksizin alınabilecek araç türleri,

• Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar motor silindir hacmine bakılmaksızın tüm vergiler dahil, en fazla 2019 için 247.400,00 TL olan araçlar için,
• Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar (motor silindir hacmi 2.800 cm³’ü aşanlar hariç),
• Motosikletler (mopedler dahil) ve bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar, sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler ile bizzat kullanma amacıyla engeline uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malûl ve engelliler tarafından, beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı ÖTV’den istisna edilmiştir.

 

• GEREKEN EVRAKLAR :

• Engel durumuna uygun sınıfta sürücü belgesi
• Hastaneden alınan engel durumunu gösterir rapor

 

• BAŞVURU NOKTASI :

Gereken belgeler ile yetkili araç satım bayilerine başvuran engelli bireyler, sakatlığına uygun olarak üretilmiş aracı ÖTV indiriminden faydalanarak satın alabilirler. Satış ve devir işlemlerini takip edemeyecek engelli bireyler için, yetkili bir kişiyi mahkeme kanalı ile vasi olarak ataması, devir işlemlerini hızlandıracaktır.

 

• ÖZEL ARAÇ VE GEREÇLERDE KDV MUAFİYETİ

 

• YARARLANMA ŞARTLARI :

• Engel oranı ve türü ne olursa olsun tüm engelli bireylerin , eğitimleri , meslekleri , günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş olan araç ve gereçlerin satın alınması
• Engelli bireyler, bu nitelikte satın aldıkları tüm araç ve gereçlere KDV ödemesi yapmadan satın alma haklarına sahiptirler.

 

 

 

• MOTORLU TAŞITLARDA MTV MUAFİYETİ

 

• Normal şartlarda senede 2 kez ödenen MTV ‘ nin , engelli bireyin engel oranı ve türüne bakmaksızın , engelli birey adına  tescil edilen motorlu taşıtlardan MTV alınmaması şeklinde engellilere özel bir muafiyettir .

 

• GEREKEN BELGELER VE BAŞVURU MERKEZİ :

• %90 ve daha fazla engeli olan bireyler bakımından ,

Engelini belirten tam teşekküllü hastaneden alınmış rapor yeterlidir .

 

• %90 dan daha az engelli ve malul olan bireyler bakımından ,
  • • Engel oranını belirten sağlık kurulu raporu,
    • Kendi adlarına kayıtlı ve tescil olan araçların engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirildiği belirtilen araçların motorlu araç tescil belgesinin onaylı sureti,
    • Araçlar için teknik belge ve proje raporunun aslı veya noter onaylı sureti

Gereken evrakların bulundukları yerin vergi dairesine teslimi ile , engelli bireyler MTV ödemezler .

 

 

• KONUTLARDA EMLAK VERGİSİ MUAFİYETİ  

• YARARLANMA ŞARTLARI :

 

• Yüz ölçümü 200 m² ve daha küçük olan konutlar 
• Bu nitelikteki konut, engelli bireyin tek meskeni olmalıdır. Eğer yazlık veya kışlık olarak kullanılmakta ise bu haktan yararlanamazlar. 

 

• BAŞVURU MERKEZİ :

 

Konut alımında emlak vergisi muafiyetinden yararlanmak isteyen engelli bireyler, engel durumlarını gösterir sağlık kurulu raporu ile ikamet yer belediyelerine başvurmalıdırlar.

 

• İTHAL EDİLEN ARAÇ VE GEREÇLERDE GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ

• YARARLANMA ŞARTLARI :

 

• Engelli bireylerin kullanımına ait yurt dışından ithal edilecek özel araç ve gereçler gümrük vergisinden muaf tutulmuşlardır.
• Vergi ödemeksizin ithal edilebilecek eşyalar ;

              Engel türüne göre özel üretilmiş araç ve gereçler , hareket ettirici donanımı bulunan motorlu veya motorsuz koltuklar , bisiklet , motosiklet ve motor hacmi 1600 CC ‘yi  aşmayan binek otomobiller , engel oranı ve türü nedeniyle el ayak fonksiyonunu tamamen yitirmiş engelliler tarafından bizzat kullanılmayacak fakat 3. dereceye kadar olan bir yakını tarafından kullanılabilecek motor hacmi 2500 CC’ ye  kadar olan taşıtlar(binek otomobiller ve arazi taşıtları hariçtir.

 

 

10-) ENGELLİLER İÇİN KAMU KURUMLARI TARAFINDAN SAĞLANAN İNDİRİM VE HAKLAR

 

• ENGELLİ KİMLİK KARTI HAKKI

• Engelli kimlik kartları engelli vatandaşların mevzuatta yer alan tüm kamu ve özel yardımlardan hızlı bir şekilde yararlanması için kullanılmaktadır.
• Engelli kimlik kartı engelli sağlık kurulu raporu yerine geçmez.

 

• YARARLANMA ŞARTLARI:

• %40 ve üzeri engeli bulunmak

 

• GEREKLİ BELGELER:

1. Engelli Sağlık Kurulu Raporu Aslı veya Onaylı Fotokopisi
2. 2 Adet Vesikalık Fotoğraf
3. Dilekçe
4. Nüfus cüzdanı fotokopisi

 

• BAŞVURU NOKTASI:

• Engelli vatandaşların bulundukları yerdeki il veya ilçe Sosyal Hizmetler Müdürlüğü

 

 

11-) ENGELLİ BİREYLERİN ULAŞIMLA İLGİLİ HAKLARI:

 

• ŞEHİRLER ARASI OTOBÜS ŞİRKETLERİNDE ENGELLİ İNDİRİMİ:

• YARARLANMA ŞARTLARI:

 

•   % 40 ve üzeri oranında engelli olduğunu belgelemek

 

• Karayolları Taşıma Yönetmeliğinin 57/11 gereğince şehirlerarası yolcu otobüslerinde engelli vatandaşlar için bilet ücreti, geçerli ücret tarifesi üzerinden %30 indirimli olarak uygulanmaktadır.

 

• TÜRK HAVA YOLLARI ENGELLİ İNDİRİMİ:

• %40 ve üzeri engel oranına sahip engellilere-promosyon biletler hariç- tüm iç hat biletlerde % 20 ve tüm dış hat biletlerde %25 indirim sağlanmaktadır.

 

• YARARLANMA ŞARTLARI: 

•  %40 ve üzeri oranında engelli olduklarını gösteren bir belgeyi( -engelli kimlik kartı veya –engelli sağlık kurulu raporu veya – engelli ibaresi bulunan nüfus cüzdanı) ibraz etmeleri gerekmektedir.

• Ayrıca 'refakatçi ile seyahat etmelidir' ibaresi bulunan doktor raporunun ibraz edilmesi halinde, engelli yolcu ile aynı seferde seyahat edecek bir refakatçiye de promosyon biletler hariç tüm iç hat biletlerde % 20 indirim sağlanmaktadır.
• Uçuşun 24 saat öncesinden belirtilmesi şartıyla, isteyen tüm engelli vatandaşlar için ücretsiz olarak tekerlekli sandalye hizmeti sunulmaktadır. 

 

• TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLET DEMİRYOLLARININ ENGELLİ İNDİRİMİ:

• %40 ve üzeri engeli bulunan vatandaşların sadece kendisi,  %50 ve üzeri engeli bulunan ağır engelli vatandaşların kendisi ve varsa beraberindeki refakatçisi ana hat yolcu trenlerinde ücretsiz (%100 indirimli) olarak seyahat hizmetinden yararlanmaktadırlar.

 

• YARARLANMA ŞARTLARI:

• Sağlık kurulu raporu veya engelli kimlik kartı veya ( engeli nüfus cüzdanında yer alanlar için) nüfus cüzdanının ibraz edilmesi gerekmektedir.

 

    12-) ENGELLİLERE SAĞLANAN DİĞER HAK VE İNDİRİMLER  :

• Kredi Yurtlar Kurumu tarafından  %40 ve üzeri engeli bulunanlar burs ve yurt başvurularında öncelik tanınmaktadır. Öğrenim ve katkı kredilerinin geri ödenmesinde ‘’çalışmaz’’ ibareli raporu bulunan engellilerin borçları tamamen silinmekte diğer engellilerde ise eklenen faizin %50’si indirilmektedir.
• 31 Ağustos 2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılında Yükseköğretim Kurumlarında Cari Hizmet Maliyetlerine Öğrenci Katkısı Olarak Alınacak Katkı Payları Ve Öğrenim Ücretlerinin Tespitine Dair" Bakanlar Kurulu Kararında "Yükseköğretim programlarına kayıt veya kayıt yenileme sırasında 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun ve 14/1/2012 tarihli ve 28173 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Engellilik Ölçütü, Sınıflandırması ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik uyarınca engelli olduğuna dair raporu ilgili yükseköğretim kurumuna sunan öğrencilerin ödemesi gereken öğrenim ücreti tutarlarından, engellilik oranı kadar indirim yapılır."
• "Anadolu Üniversitesi Senatosu kararı gereğince engelli oranı  %40 ve daha fazla olan öğrenciler bu durumlarını engelli olduğuna dair "Sağlık Kurulu Raporu" ile belgelendirmek kaydıyla ‘Açık Öğretim Fakültesi Öğretim Giderini’ ödemeyeceklerdir."
• Açık Öğretim Fakültesine kayıt yaptıran öğrencilerden Atatürk Üniversitesi Yönetim Kurulu kararı gereğince özürlülük oranı % 40 ve daha fazla olan öğrencilerden ‘Açıköğretim Materyal Ücreti’ alınmayacaktır."
• Engelli Sağlık Kurulu raporu ile bağlı bulunduğu belediyenin su idaresine başvuran engelliler %50 indirimli su abonmanlığından faydalanabilmektedir.
• Özel iletişim vergileri ilgili kanunun maddesi gereği engellilerden talep edilmez bu sayede özel hizmet veren firmalar %50 ye varan indirimler yapabilmektedirler. Türk Telekom sabit hatlarda ve internet abonmanlığında engelli vatandaşlara indirim sağlamaktadır. Aynı şekilde Turkcell, Süper Online, Digiturk ve Vodofone gibi firmalarında hizmetlerinden engellilerin indirimli olarak yararlanma hakları vardır.
• Engelli vatandaşlarımız devlet ve şehir tiyatroları tarafından gösterime giren oyunları ücretsiz izleyebilmektedir.
• Engellilerin profesyonel spor yapabilmeleri için Türkiye’de Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı engellilere özel spor federasyonları vardır.
• Seçim kurulları oy kullanım alanlarını oy kullanan engelli vatandaşlar için uygun hale getirmek zorundadır.
• Halk eğitim merkezleri, Türkiye İş Kurumu, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) gibi kamu kurumlarında engellilere özel meslek edindirme kursları açılmakta, bu kursları bitiren engellilere iş yerleştirmelerde öncelik tanınmaktadır.
• İşitme engelliler, Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki işitme engelliler meslek liselerine sınavsız alınmaktadırlar.
• İşitme engelli bireyler için ihtiyaç durulması halinde Adalet Sarayları ve Emniyet Genel Müdürlüğünden sağlanacak bilirkişi yardımı ile işaret dili tercümanından faydalanabilirler. 
• Engellilerin araçları için sadece engellilerin kullanımına yönelik engelli araç park yerleri vardır. Bu park yerinden yararlanmak için engelli aracı olduğunu gösterir park kimliği bulundurulmalıdır.
• Engelli vatandaşlar “ALO 150” hattını arayarak Başbakanlık İletişim Merkezine (BİMER) yapacakları müracaatlar ile herhangi bir Bakanlığı veya Başbakanlığı ilgilendiren sorunlarını ilgili valilikte görevli halkla ilişkiler personeli aracılığı ile sistem üzerinden Başbakanlığa ya da ilgili Bakanlığa gönderebilmektedirler.
• Kamu kuruluşlarında çalışan engellilere ve engelli çocuğu olan memur anne ve babalara nöbet ve fazla mesai muafiyeti vardır. Ayrıca bakıma muhtaç yakını olan çalışanlara günlük bakım izni konusunda kolaylık tanınması sağlanmıştır.
• 2019 yılbaşından itibaren engelliler, şehit yakınları ve gazilerin elektronik haberleşme hizmetlerinde %25 indirim uygulanmaktadır.
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının ‘ Mutlu Engelli Hattı’ bulunmaktadır. Herhangi bir kurumda engelleri ile ilgili bir ihlal karşısında “Mutlu Engelli hattını” aramaları halinde kendilerine haklarına ilişkin bilgi ve danışmanlık hizmeti  verilmektedir. Mutlu Engelli Hattı çağrı merkezi numarası “444 60 00”dır.
• Ayrıca  http://www.mutluengelli.org/ adresi ziyaret edilerek tüm engelli grupları ve hakları hakkında bilgi alınabilecektir.  

 

13-) BAROLAR TARAFINDAN VERİLEN ADLİ YARDIM HİZMETİ

Adli yardım, avukatlık ücretlerini ve diğer yargılama giderlerini karşılama olanağı bulunmayan tüm bireyler için avukatlık hizmetlerinin sağlanmasıdır.

Adli yardım istemi, Kocaeli Barosu adli yardım bürosuna veya ilçelerde baro temsilcilerine yapılır. Bu hizmetten yalnızca engelli bireyler değil; tüm vatandaşlar faydalanabilmektedir.

Ayrıca Kocaeli Barosu Engelli Hakları Komisyonu bünyesindeki avukatlar da engellilere ve yakınlarına hakları konusunda bilinçlenmeleri konusunda ve dava ya da icra yolu ile yapacakları takiplerde yardımcı olmaktadır.

 

Başvuru Merkezi :

Kocaeli Barosu Binası Adli Yardım Servisi

Adres : Ankara Karayolu No : 111 Kocaeli Plaza K : 5 İzmit/KOCAELİ  ( Perşembe pazarı yanı ) Tel : 0 262 321 41 12, 0262 324 56 56, 0262 322 36 36

 

14-) KOCAELİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNİN ENGELLİ BİREYLERE YÖNELİK HİZMETLERİ

• ENGELLİ - ULAŞIM DESTEK HATTI:

• Ortopedik, görme, zihinsel ve fiziksel engelli bireyler, fakirlik ve engelli olduğuna dair belge ile 331 39 00 numaralı hattı arayarak ya da Büyükşehir Belediyesi Çözüm Masasına müracaat ederek ulaşım desteğinden yararlanabilirler.

 

• BÜYÜK ŞEHİR BELEDİYESİNCE ENGELLİLERE  YAPILAN YARDIMLAR:

• Engelli bireyler; akülü tekerlekli sandalye, manuel tekerlekli sandalye, hasta bezi, hasta yatağı, işitme cihazı, gözlük, ortopedik araç gereç, tıbbi araç gereç, mama ve özel gıda yardımları için fakirlik belgesi ve sağlık kurulu raporu ile Büyükşehir Belediyesi Çözüm Masasına müracaat ederek söz konusu yardımlardan yararlanabilirler.

 

• ULAŞIM-KENTKART:
  •  YARARLANMA KOŞULLARI:

• %40 ve üzeri engeli bulunmak

 

• • BAŞVURU İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR:
• Engelli  kimlik kartı veya sağlık kurulu raporu fotokopisi,
• 2 adet fotoğraf
• Nüfus cüzdanı

İle Büyükşehir Belediyesi Kara Ulaşım Şube Müdürlüğü Kent Kart Servisine müracaat ederek kent kart temin edebilir.

• • Engelli yakını da engel derecesi % 70 ve üzeri olan engelli yakınına ulaşım esnasında refakat etmek için yukarıda belirtilen evraklar ile müracaat
    ederek kent kart temin edebilir ve ulaşım esnasında ücretsiz olarak engelli yakınına refakat edebilir.

 

• BAŞVURU NOKTALARI:
  • Büyükşehir Belediyesi Çözüm Masası: Or. Salim Dervişoğlu Cad. No:80Fuar Yanı İzmit-KOCAELİ                  

Tel: 444 11 41

Kara Ulaşım Şube Müdürlüğü: Oramiral Salim Dervişoğlu Cad. No:88  (Fuar İçi) İzmit/KOCAELİ

Tel:321 57 56